Meer privacy is de tendens in de gezondheidszorg. Maar ligt in een eigen appartement vereenzaming niet op de loer voor langdurig psychiatrisch patiënten? Nee, weten ze bij Yulius: niet als de centrale ruimten uitnodigend zijn en er kans is om te kiezen.
“Sterker nog,”, zegt Bert van Baardwijk, directeur langdurende zorg van ggz-instelling Yulius, “ons nieuwe gebouw beïnvloedt het gedrag van patiënten en medewerkers in positieve zin. De logistiek van het gebouw noodzaakt om opnieuw na te denken over zaken als veiligheid en privacy. Wanneer mag bijvoorbeeld een verpleegkundige die ongerust is ongevraagd bij een cliënt binnentreden? Ook de nabijheid van het behandelteam ervaart iedereen sowieso als kwaliteitsverhogend. Bovendien blijken patiënten actiever door de afstand tussen appartement en voorzieningen.”
“Ons nieuwe gebouw beïnvloedt het gedrag van patiënten en medewerkers in positieve zin.”
Zestig patiënten
Zo’n vier jaar geleden was duidelijk op welke kavel en voor welke cliëntengroep Beschermd Wonen Volgerlanden in Hendrik Ido Ambacht gebouwd zou worden. In februari 2012 hebben 60 patiënten – veelal met ernstige psychiatrische handicaps, zoals psychotische stoornissen – hun intrek in de nieuwbouwappartementen in de Vinex-wijk genomen. De opdrachtgever is woningbouwvereniging Trivire, waar Yulius van huurt. Gortemaker Algra Feenstra maakte het ontwerp. Van Baardwijk: “Bedrijfseconomische opvattingen over wonen en zorg blijven veranderen. Daarom hebben van het begin af aan rekening gehouden met een courante bouwvorm. De woningen blijven dus ook in te zetten voor andere bestemmingen, bijvoorbeeld als bejaarden- of studentenhuisvesting”
Sociale gemeenschap
Jos Braber, projectleider Vastgoed van de ggz-instelling, licht toe dat de zorgvisie van Yulius als inspiratie diende. In het ontwerpteam lieten ook een psychiater, een verpleegkundige en de cliënten- en familieraad hun stem horen. “Juist voor deze patiëntengroep bestaat in een appartementensetting het gevaar van vereenzaming. Wij willen het leven in een sociale gemeenschap stimuleren; de ruimtelijke opzet van het gebouw moet daartoe uitnodigen. Het centrale deel in het hart van het nieuwe complex is zo ingericht dat patiënten kunnen kiezen tussen diverse functies en sferen. Dan is er altijd een plek te vinden waar ze zich thuis voelen.”
Wandelgangen
Aan de bewoners dus de keus: er zijn aparte ruimten om te koken, te praten, te gamen/computeren of tv te kijken. Ook het met een glaskap overdekte binnenruimte, het ‘atrium’, doet de Oud-Romeinse oorsprong eer aan. Het functioneert als een levendig centrum, waar mensen elkaar opzoeken. Gortemaker Algra Feenstra heeft ‘daglicht’ bewust ingezet als ontwerpmiddel, voor de realiteitszin en ter ondersteuning van de logica van de gebouwstructuur. Braber: “Door de aanwezigheid van twee patio’s zijn de wandelgangen ook niet donker uitgevallen.”
Het verheugt Van Baardwijk dat het concept in de praktijk wérkt: “Eén patiënt at op zijn oude woongroep nooit met zijn huisgenoten. Nu komt hij wél naar het restaurant, omdat hij daar niet meer zoals vroeger gebonden is aan een dezelfde plek en gezelschap.”
